Para sa mga ilang dosenang Pilipino na nakatira sa isang maliit na butil ng lupa sa West Philippine Sea (South China Sea), sa bawat araw ay isang labanan sa kalungkutan at pati na rin ng isang pag-iibigan sa kalikasan.
"Ang mga tao dito ay naglalaro lamang ng bilyar at ping-pong. Wala kaming mga markets at mga malls dito. Kailangan mo ng isang espesyal na mindset upang manatili dito, "sabi ni Eugenio Bito-onon, 55, alkalde ng bayan ng Kalayaan.
Si Bito-onon, ay nagpunta ng Kalayaan noong 1997 at nagtrabaho bilang isang tagaplano ng bayan, sinabi niya na natutunan niyang kayanin ang pag-tugtog ng gitara, nanonood ng mga video at paglalakad lamang sa paligid ng maliit na isla na napapalibutan ng mga purest asul na tubig ng karagatan.
"Mahal ko ang kagandahan ng lugar. Mapayapa, "sabi ng alkalde habang nasa isang pagbisita pabalik sa Puerto Princesa, ang pinakamalapit sa pangunahing lungsod sa isla ng Palawan.
Ang Kalayaan ay nilikha noong 1978 upang pangunahing igiit ng Pilipinas ang pag-angkin sa Spratlys, grupong mahigit sa 700 mga islets, reef at atolls sa West Philippine Sea ay pinaniniwalaang malawak sa likas na yaman.
Ang Pilipinas, China, Vietnam, Malaysia, Taiwan at Brunei ay bahagi ng Spratlys o lahat ay umaangkin.
Ngunit ang Pilipinas ay insists ang Kalayaan-na kung saan ang sumasaklaw ay limang isla, ang dalawang sandbars at dalawang reef-ay ang tanging gumagana sa lokal na pamahalaan sa sarili nitong Spratlys.
Bukod sa halos 100 sundalong Filipino na nakatalaga sa lugar, ang bayan ay may halos 200 rehistradong botante ngunit 60 lamang ang nakatira sa Kalayaan.
Bukod sa ilang mga mangingisda at mga manggagawa sa konstruksiyon, ang karamihan sa mga residente ay mga empleyado ng gobyerno, na kung saan ang kanilang mga pamilya ay halinhinang naglilingkod ng hanggang 3 buwan sa isla.
Ang mga residente doon ay inakit ng pamahalaan sa pamamagitan ng pagbibigay ng trabaho at pabahay, pati na rin ang libreng mga probisyong mahahalaga tulad ng bigas, mantika, asukal, mga bihon at de-latang pagkain, ayon kay Bito-onon.
Fish are also plentiful in the sea and wells provide residents with more than enough fresh water.
Masagana din ang isda na galing sa dagat, at Wells na may higit at sapat na tubig-tabang, na nagbibigay sa mga residente.
Subalit sinabi ni Bito-onon na hindi madaling makakuha ng kagamitan dahil sa kakulangan ng mga amenities, doon ay walang paaralan at walang town health worker mula ng magresign ang local na komadrona nung nakaraang taon para magpakasal.
"Ang ilang mga tao ay hindi tumagal dito. magsisimulang makipag-usap sa insekto o maglalasing sa lahat ng oras. At makukuhang manggulo habang nag-iinuman, "dagdag niya.”
Bagama’t may ilang mga pamilya na napalaki ang kanilang mga anak sa isla, kapag sila ay nasa hustong gulang na para mag-aral.pinadadala nila ito sa ibang lugar upang manirahan.
Ang asawa ni Bit-Onon ay nakatira at nagtatrabaho sa Puerto Princesa. Noong maliliit pa ang kanilang dalawang anak na lalaki, ang pamilya ay nais lamang gugulin ang isang buwan at kalahating magkakasama sa Kalayaan.
Gayunpaman, ang sakit ng paghihiwalay kay Bito-onon ay eased dahil ang Kalayaan ay may isang pangasiwaan "extension office" sa Puerto Princesa, na kung saan ay madalas ang pagbisita ng mayor.
Sa ngayon, si Bito-onon at ang iba pang mga residente ay pinagpapatuloy ang mapayapang pagsasaya sa kanilang mapanglaw na lugar.
Si Nonelon Balbontin, 34, ay isang Construction worker, sinabi niya na mas mainam ang buhay sa Spratlys kaysa sa magulo, masikip at polluted sa Maynila kung saan siya ay namalagi noon.
"DIto ay napaka-ganda. May magandang klima, mayroon akong trabaho dito. Walang kaming mga problema, walang nagkakasakit, ang mga pagkain ay libre, ang nagbabayad ay ang pamahalaan, " sinabi niya sa Agence France-Presse habang bumisita sa Puerto Princesa.
Si Balbontin, ay nagtatrbaho saKalayaan’s salt-making project, sinabi niya na kapag libre siya sa oras siya ay nakakahuli nang sapat na isda para sa kanyang pamilya at may naibebenta pa.
Siya rin ay nakikipaglaro ng basketball sa mga militar na nakatalaga sa Spratlys na sabik din para sa anumang mapaglilibangan.
Sa gabi, mas gusto niyang maglakad lakad sa isla sa lugar ng mga pagong sa tabing dagat at binabantayan niya ang pamimisa ng mga itlog, kaya inuulat niya ang mga ito sa isang local environment officer para sa pag-tag at proteksyon.
0 意見:
張貼留言